فرزانه غلامی‌تبار:  یکی از نکات قابل توجه برپایی کنسرت‌های آنلاین توسط هنرمندان مختلف، تنوع ژانرهای موسیقایی این هنرمندان است اما در عین حال همگی، کنسرت‌های آنلاین خود را در شرایط سخت کرونایی به خاطر حفظ روحیه مخاطبان‌شان برگزار کردند. البته ناگفته نماند که با شیوع ویروس کرونا، دیگر خبری از برگزاری کنسرت آنلاین نبود تا اینکه سالار عقیلی حاضر شد در آن شرایط سخت به عنوان سردمدار موج جدید برگزاری کنسرت‌های آنلاین، پیشقدم شود و چندین ماه پیش کنسرت آنلاین خود را از طریق اپلیکیشن‌های رسمی کشور برگزار ‌‌کند اما موج کنسرت آنلاین که به صورت جدی و حرفه‌ای توسط سالار عقیلی آغاز شد، آنچنان که باید توسط سایر هنرمندان کشور ادامه نیافت تا اینکه چند روز پیش، 8 دی‌ماه سالار عقیلی در قالب مراسم «مقام حماسه، یادبود سردار دل‌ها» در کنار چند تن از هنرمندان دیگر به اجرای برنامه پرداخت تا به نوعی سالار عقیلی از نخستین هنرمندان موسیقی فاخر ایرانی باشد که با فروکش کردن ویروس کرونا و بازگشایی مجدد کنسرت‌ها، چراغ کنسرت‌های موسیقی را روشن می‌کند. به همین بهانه گفت‌وگوی کوتاهی با این خواننده ایرانی داشتیم.

***

* جناب عقیلی! ابتدا درباره نخستین کنسرت آنلاینی که چندین ماه پیش توسط شما در تالار وحدت برگزار شد، توضیحی بفرمایید.

مسلما بنده هم مانند همه مردم نازنین ایران‌زمین در این دوران سخت کرونا، روزهای سختی را گذراندم و بخوبی آگاهم مردم کشورم در این دوران با چه مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند اما به نظرم یک هنرمند واقعی باید از هر شرایط بهترین بهره را ببرد تا موجب ایجاد امید و شور در میان مردمانش شود و من هم بر اساس همین رسالت بود که چند ماه پیش کنسرت آنلاینی را به عشق سرزمینم اجرا کردم تا به نوعی این پیام را به مردم مخابره کنم که باید در شرایط سخت کرونایی در کنار هم باشیم تا با همدلی و تزریق روحیه امید به مردم از این شرایط سخت به سلامت عبور کنیم. 

 

* اینکه چند روز پیش بالاخره پس از حدود 2 سال با حضور تماشاگران روی صحنه تالار وحدت رفتید، چه احساسی داشتید؟

واقعا دلم برای مخاطبان عزیز موسیقی در سالن‌های کنسرت تنگ شده بود و خوشحالم که همانند برپایی کنسرت‌های آنلاین جزو نخستین هنرمندانی هستم که در دوران فروکش کردن اپیدمی کرونا روی صحنه رفتم. 

 

* درباره قطعه‌ای که در مراسم «مقام حماسه» اجرا کردید، توضیح می‌دهید؟

بله! این قطعه را حدود 5 سال پیش با آهنگسازی استاد مجید انتظامی ساختیم و این اثر را برای قهرمانان ملی ایران خواندم. 

 

* جناب عقیلی! همان‌طور که اشاره کردید، این روزها حس همدلی مهم‌ترین نیاز اقشار مختلف جامعه است و از آنجا که شما به عنوان هنرمندی شناخته‌ می‌شوید که بیشترین آثار ملی و میهنی را در تاریخ موسیقی ایران برای مردم سرزمین‌تان خوانده‌اید و اغلب آنان به آثاری خاطره‌انگیز و پرطرفدار برای مردم بدل شده است، به نظر می‌رسد شنیدن این آثار این روزها بیش از همیشه حال مردم را خوب کند؛ نظرتان در این باره چیست؟

به هر حال مردم همیشه با لطف و محبت‌شان بنده را شرمنده کرده‌اند و من هم همیشه سعی کرده‌ام هر اثری که می‌خوانم با جان و دل اجرا کنم و تولید آثار ملی- میهنی هم از این قاعده مستثنا نبوده است. در مجموع همیشه تمام تلاش خود را کرده‌ام که این آثار را با حس عمیق عشق به وطن و مردم کشورم بخوانم تا بیشترین تاثیر را بر هموطنان بگذارد که با لطف خدا و عنایت مردم همه آثار ملی‌ام، لحظات غرورآفرین و امیدبخشی را برای ملت رقم ‌زده است.  

به جرأت می‌توان گفت مردم نجیب سرزمینم در شرایط سخت چشم امیدشان به هنرمندان سرزمین‌شان دوخته می‌شود، به همین دلیل به همراه هنرمندان گروه ارکستر این کنسرت تصمیم گرفتیم در این شرایط خاص با رعایت همه نکات بهداشتی به عشق وطنم و با آرزوی سلامتی و شادی مردم روی صحنه برویم. در پایان به هموطنان عزیزم می‌خواهم بگویم مطمئن باشید با رعایت نکات بهداشتی و حفظ همدلی از پس این روزهای سخت کرونایی برخواهیم آمد و دوباره در کنار هم و به عشق ایران عزیزمان، قطعه «وطنم...» را در کنسرت‌هایی که در نقاط مختلف سرزمینم برگزار خواهیم کرد، همخوانی می‌کنیم. همچنین این اجرای اخیرم را به طور ویژه و با تمام وجود به عزیزان کادر درمانی کشور تقدیم می‌کنم که طی ۲ سال اخیر با فداکاری‌های‌شان همانند قهرمانان سنگ تمام گذاشتند و در انتها برای همه هموطنانم آرزوی سلامتی و دلی خوش می‌کنم.

***

گروه بین‌الملل: بامداد دیروز مهلت توافق شده بین دولت مصطفی الکاظمی و جو بایدن برای پایان دادن به حضور نظامی آمریکا و نیروهای ائتلاف در عراق به سر رسید. ساعاتی پس از این اتفاق شهر بغداد شاهد آماده‌سازی خیابان‌ها و معابر برای تجمع سراسری به مناسبت دومین سالگرد شهادت فرماندهان پیروزی بر داعش بود. تا ظهر دیروز هزاران نفر از مردم عراق خود را به میدان «الحریه» در منطقه «الکراده» واقع در مرکز بغداد رساندند تا در راهپیمایی بزرگداشت دومین سالگرد شهادت فرماندهان پیروزی بر داعش در نزدیکی فرودگاه بغداد شرکت کنند. به گزارش رسانه‌های عراقی، از صبح دیروز، مانند سال گذشته همه ورودی‌های شهر بغداد به دلیل رسیدن شمار زیادی از خودروهای حامل افرادی که می‌خواهند از استان‌های دیگر وارد پایتخت شوند و در این مراسم شرکت کنند، شاهد ترافیک و ازدحام شدید بود. به گزارش «المعلومه»، تقاطع الکراده - مسبح در مرکز بغداد و تقاطع الجادریه به سمت دانشگاه بغداد و پل «الطابقین» به منظور تدارک برای برگزاری این تظاهرات مسدود شده بود. روز جمعه هم برخی مردم عراق با برگزاری تظاهرات در مقابل ورودی‌های منطقه سبز بغداد، ماکت سفارت آمریکا را که بر بالای آن پرچم‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار داشت، به آتش کشیدند و خواستار پایان دادن به اشغالگری آمریکایی‌ها‌ شدند.در همین حال کاربران عراقی شبکه‌های مجازی در فضای مجازی هشتگ‌هایی را ترند کرده و خواستار خروج کامل اشغالگران آمریکایی از عراق شدند و مردم را به شرکت در تجمع میلیونی در منطقه الجادریه ترغیب کردند. هشتگ «#نحن- قاسم» رتبه اول ترند صفحات مجازی عراقی را در روز جمعه به خود اختصاص داد و عراقی‌ها به شکل گسترده با استفاده از این هشتگ ارادت و وفاداری خود را به راه مقاومت و مسیر شهید قاسم سلیمانی اعلام کردند. آنها همچنین با ترند کردن هشتگ «#اخراج_المحتل_مطلب_وطنی» (اخراج اشغالگر خواسته ملی است) اعلام کردند ادامه حضور هر نیروی آمریکایی در عراق به هر بهانه‌ای قابل تحمل نیست. هشتگ «#ثارکم_خروج_المحتل» (خونخواهی شما اخراج اشغالگران است) هم به طور وسیع میان کاربران عراقی استفاده شد. کانال تلگرامی «صابرین نیوز» نیز نوشت: صاحبان مراکز تجاری در منطقه الکراده به مناسبت سالگرد شهادت فرماندهان مقاومت، تصاویر بزرگی از آنها را روی ساختمان‌های خود نصب کرده‌اند و مردم استان‌های مختلف عراق همچنان در تلاشند خود را به محل برگزاری این تجمع میلیونی برسانند. بنا بر این گزارش، علاوه بر مردم استان‌های مختلف عراق، شماری از ایزدی‌های ساکن «خانصور» و «سیبه شیخ خضر» در «بعشیقه و بحزانی» نیز خود را به بغداد رساندند تا در این مراسم بزرگداشت شرکت کنند. 

 

* هادی العامری: بهای خون شهدای پیروزی، خروج تمام اشغالگران از عراق است

 «هادی العامری» رئیس ائتلاف عراقی «الفتح» بعدازظهر دیروز در جریان مراسم بزرگداشت شهدای مقاومت طی سخنانی گفت: فتوای مرجعیت، نقش‌آفرینی ایران و قهرمانی‌های فرماندهان نصر (سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس) عراق را از خطر داعش حفظ کرد. فرماندهان شهید حاج‌ ابومهدی المهندس و سردار سلیمانی و دوستان آنها در یاد امت جاودان خواهند بود. بر اساس گزارش شبکه‌های عراقی «العهد» و «النجبا»، هادی العامری در ابتدای این مراسم اظهار کرد: «کسانی که فکر می‌کنند [با شهادت] قاسم سلیمانی و المهندس به پایان خواهند رسید، در توهم به سر می‌برند. این فرماندهان شهید نصر بودند که عراق را از چنگال گروه‌های تروریستی آزاد کردند. آنها همه چیز را فدا کردند تا عراق آزاد شود. بهای خون فرماندهان نصر، خروج تمام نیروهای اشغالگر از خاک عراق است». العامری اضافه کرد: «فرقی نمی‌کند چقدر جانفشانی شود یا خون‌ها نثار شود، حشدالشعبی در راه مقاومت قوی و عزتمند باقی خواهد ماند. ما هرگز بر سر این سازمان با کسی تعارف نداریم. ما در راه عزت و کرامت نه آتش‌بس می‌کنیم و نه انعطاف نشان می‌دهیم». وی در بخش پایانی اظهاراتش تأکید کرد: «ما به هیچ عنوان حضور نیروهای آمریکایی در عراق را تحت هر عنوانی نمی‌پذیریم».

 

* فالح الفیاض: عزت عراقی‌ها نیازمند اخراج نظامیان آمریکایی است

«فالح الفیاض» رئیس سازمان حشدالشعبی عراق دیگر سخنران این تجمع از دولت این کشور خواست به وظیفه خود در اجرای مصوبه پارلمان در خروج نیروهای بیگانه از خاک عراق عمل کند. وی افزود: امروز روز وفا به شهدای پیروزی است. فیاض گفت: ما با فرماندهان شهید پیروزی عهد می‌بندیم در مسیر پیروزی و شهادت حرکت کنیم و خروج نیروهای آمریکایی و خارجی از عراق تضمینی است بر اینکه عراق زندگی با عزتی داشته باشد. رئیس سازمان حشدالشعبی با بیان اینکه حضور نیروهای اجنبی هرگز به نفع عراقی‌ها نخواهد بود، بویژه در زمینه همزیستی مسالمت‌آمیز، گفت: «از دولت عراق می‌خواهیم به وظایف خود در اجرای خروج نظامیان آمریکایی و خارجی و خالی شدن عراق از نیروهای بیگانه عمل کند». فیاض گفت: وجدان امت با مرجعیت عالی دینی عراق است و ما به این مرجعیت بویژه شخص آیت‌الله سیدعلی سیستانی احترام گذاشته و پایبند رهنمودهای‌شان هستیم.

 

* الخزعلی: مقاومت، اشغالگران را به خروج حقیرانه مجبور خواهد کرد

دبیرکل جنبش عصائب اهل‌الحق عراق نیز که از جمله سخنرانان این مراسم بود در راهپیمایی روز شنبه تاکید کرد مقاومت، اشغالگران را به خروج حقیرانه و ناامیدانه از عراق مجبور خواهد کرد. قیس الخزعلی در این سخنرانی تاکید کرد: اشغالگران آمریکایی سعی در حیله‌گری داشته و تلاش می‌کنند حضور نظامی خود در عراق را توجیه کنند اما مقاومت آنها را مجبور خواهد کرد با حقارت و ناامیدی از کشور خارج شوند. وی همچنین تاکید کرد: فرزندان مقاومت آماده هستند تا درس‌های بیشتری به شما بدهند و اشغالگران آمریکایی را به خروج از عراق مجبور خواهند کرد. الخزعلی اظهار کرد: ما نمی‌توانیم اشغالگری را بپذیریم، شما باید درس‌هایی را که قهرمانان مقاومت به شما دادند، خوب یاد بگیرید و پیام‌هایی را که دلاوران مقاومت با موشک‌ها و پهپادهای خود برای شما فرستادند، بفهمید و اگر به درس‌های دیگری نیاز دارید، مقاومت شما را مجبور خواهد کرد همانند سال ۲۰۱۲ با حقارت و ناامیدی از عراق خارج شوید. دبیرکل جنبش عصائب اهل الحق عراق در ادامه گفت: اشغالگران فریب می‌دهند و تلاش می‌کنند حضور خود را توجیه کنند. برخی هم کاسه داغ‌تر از‌ آش شده‌ و تلاش می‌کنند آمریکایی‌ها را توجیه کنند، ما به آنها می‌گوییم: خجالت بکشید، تریبون آنها نباشید و به خواست و اراده خودتان احترام بگذارید. او ضمن تقدیر از ایران اسلامی و شهید قاسم سلیمانی بابت خدمات‌شان به عراق، گفت: شهید ابومهدی المهندس و شهید سلیمانی (نهال) مقاومت را کاشتند و در طول زندگی خود توانستند تروریسم داعش را شکست دهند. 

 

* شیخ خالد الملا: عراقی‌ها با فتوای مرجعیت و خون شهیدان بر داعش پیروز شدند

شیخ «خالد الملا» از رهبران اهل سنت عراق نیز در این مراسم گفت عراقی‌ها با فتوای مرجعیت و خون شهیدان بر داعش پیروز شدند  و کمک جمهوری اسلامی ایران در این پیروزی نقش بسزایی داشت. او از عراقی‌ها خواست شکافی را که بعد از شهادت شهدای مقاومت به وجود آمده پر کرده و جای این شهدا را پر کنند. «ریان الکلدانی» فرمانده تیپ مسیحیان عراق (بابلیون) نیز گفت: ما در هر میدانی چه نظامی و چه سیاسی، آماده‌ایم و امروز روز ما است.

فرزانه دانایی:  در طول چند روز باقیمانده به سال نو میلادی، تعداد زیادی از رسانه‌های دنیا و همچنین رسانه‌های ایرانی به مرور حوادث سال گذشته میلادی پرداختند. سال 2021 را می‌توان از بسیاری جهات سالی پربحران برای جهان و روابط بین‌الملل دانست. با این ‌حال تعداد زیادی از اتفاقات سال 2021 به ‌احتمال زیاد تبعات بیشتری برای سال‌های آینده به ‌همراه خواهد داشت و به پله‌ای برای اتفاقات بعدی در سال جاری و سال‌های آتی بویژه سال 2022 میلادی تبدیل خواهد شد. از ماجرای انتخابات سال 2020 آمریکا که تبعات آن تا سال‌ها با مردم آمریکا و جهان همراه خواهد بود، تا خروج آمریکا از افغانستان و عراق که در واقع به گامی ابتدایی برای اخراج آمریکا از کل منطقه تبدیل خواهد شد، همه حوادثی است که بر آینده جهان در سال 2022 و حتی فراتر از آن تأثیر می‌گذارد. در گزارش زیر به مهم‌ترین اتفاقاتی پرداخته می‌شود که در سال 2021 افتاده است اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تبعات و عواقب آنها تا سال‌های بعد نیز برای مردم جهان ادامه خواهد داشت.

 

* حمله به ساختمان کنگره آمریکا 

اگر بخواهیم به ‌صورت تاریخی به این مسائل و تبعات آن برای آینده جهان بپردازیم باید ابتدای امر به مساله حمله به ساختمان کنگره در ششم ژانویه سال 2021 اشاره کنیم؛ اتفاقی که از آن به‌ عنوان یکی از نادرترین اتفاقات تاریخ آمریکا یاد می‌شود. حقیقت این است که حمله به نماد دموکراسی آمریکا پیش ‌از این تنها یک ‌بار اتفاق افتاده است و آن هم به زمان حمله انگلیسی‌ها به ساختمان کنگره در سال ۱۸۱۲ میلادی بازمی‌گردد و از آن ‌پس دیگر هیچ کشوری به ساختمان کنگره یا کاخ‌ سفید حمله نکرده یا حتی هیچ اتفاقی مبنی ‌بر اینکه مردم آمریکا به این ساختمان‌ها حمله کنند نیز مشاهده نشده‌ است. از این منظر می‌توان به اهمیت حمله به ساختمان کنگره توسط حامیان ترامپ پی برد و به آن اشاره هم کرد. این ماجرا نشان ‌داد دموکراسی آمریکایی بسیار ضعیف‌تر از چیزی است که برای دنیا به نمایش گذاشته می‌شود. بایدن در روزهای پایانی سال 2021 تلاش کرد با برگزاری کنفرانس دموکراسی در جهان بار دیگر ثابت کند که آمریکا سردمدار گسترش دموکراسی در جهان بوده و از این ‌پس نیز نقشی جدی‌تر در این حوزه ایفا می‌کند اما مساله‌ای که برگزاری این کنفرانس را زیر سوال برد و حتی باعث نگرانی کارشناسان سیاسی آمریکا در این باره شد، این بود که آمریکا پس ‌از حادثه ۶ ژانویه چطور می‌خواهد از گسترش دموکراسی در جهان صحبت کند، آن هم در شرایطی که دموکراسی‌اش بیش ‌از هر زمان دیگری زیر تیغه حمله توسط مردم خودش قرار دارد؟ نکته جالب ‌توجه در این باره اینکه دموکرات‌ها طرفداران ترامپ را مسؤول حمله به دموکراسی در آمریکا می‌دانند و در مقابل جمهوری‌خواهان نیز دموکرات‌ها را مسؤول تقلب در انتخابات و زیر سوال بردن دموکراسی در آمریکا معرفی می‌کنند. در نتیجه می‌توان گفت ۲ حزب اصلی آمریکا در حال از بین بردن پایه‌های دموکراسی در این کشور هستند و این مساله سال 2022 و زمانی‌که دولت بایدن بخواهد نقش جدی‌تری در حوزه سیاست خارجی و پیشبرد شعارهای گسترش دموکراسی در جهان ایفا کند، بیش از پیش به چشم خواهد آمد. در عین‌ حال برگزاری جلسات رسیدگی به اتهامات حامیان ترامپ و شخص او در کمک به شکل‌گیری حادثه ۶ ژانویه همان‌طور که در سال ۲۰۲۱ آغاز شد، در سال 2022 نیز ادامه خواهد داشت و این مساله می‌تواند منجر به تعقیب قضایی ترامپ یا تأثیرگذاری بر انتخابات ۲۰۲۲ کنگره باشد. دموکرات‌ها امیدوارند بتوانند ترامپ را با اتهام ایجاد مانع در مسیر تحقیقات کنگره به حبس طولانی‌مدت و احتمالا ۲۰ساله محکوم کنند تا اطمینان پیدا کنند که دیگر اثری از او در فضای سیاسی آمریکا باقی نمی‌ماند. ترامپ هم بر اساس همین رویکرد تصمیم گرفته ‌است که با کمیته تحقیقات کنگره درباره حادثه ۶ ژانویه همکاری داشته باشد اما تنها به شرطی که آنها به اسناد محرمانه کاخ ‌سفید در روزهای منتهی به ۶ ژانویه کاری نداشته باشند. در هر صورت ماجرای حمله به ساختمان کنگره و انتخابات سال ۲۰۲۰ تا سال‌های آینده و بویژه تا انتخابات سال 2024 با ما همراه خواهد بود و می‌تواند فضای سیاسی آمریکا را در برهه‌های زمانی مختلف، دچار تحولات چشمگیر کند. 

 

* رأی دادگاه به گناهکار بودن «درک شاوین»  افسر پلیسی که جورج فلوید را به قتل رساند

در ماه آوریل سال ۲۰۲۱ پس ‌از ماه‌ها درگیری و تنش در جامعه آمریکا، سرانجام «درک شاوین»؛ افسر پلیسی که جورج فلوید سیاه‌پوست را به قتل رسانده بود محکوم شد. او به ۲۲ سال و نیم حبس محکوم شد و فضای ایجادشده حاصل از این حکم، امیدها را در بین فعالان حقوق سیاه‌پوستان زنده کرد که می‌توانند علیه اقدامات خشونت‌بار پلیس آمریکا اقدامی انجام داده یا تلاش کنند دیگر چنین اتفاقی رخ ندهد. گرچه ابتدای امر به‌ نظر می‌رسید اقدامات زیادی در ایالت‌های مختلف آمریکا در حال شکل‌گیری است تا از میزان خشونت پلیس علیه سیاه‌پوستان بکاهد یا حتی دپارتمان‌های پلیس در شهرهای مختلف را تهدید به قطع بودجه‌شان می‌کرد اما پس ‌از مدتی آمار و اطلاعات منتشرشده نشان داد این تلاش‌ها چندان هم موفق نبوده‌ است. بر اساس نظرسنجی‌ای که در سالگرد قتل جورج فلوید انجام شد، ۴۶درصد آمریکایی‌ها اعلام کرده بودند هیچ امیدی به بهبود شرایط برای سیاهان در آمریکا ندارند، در عین‌ حال 48 درصد از کسانی که در این نظرسنجی شرکت کرده بودند نیز اعلام کرده بودند دیدگاه بهتری نسبت ‌به جنبش سیاهان با نام «جنبش جان سیاهان اهمیت دارد» پیدا کرده‌اند که این در مقایسه با یک‌ سال گذشته 10 ‌درصد افزایش داشت. همین مساله نشان می‌داد با وجود اینکه جامعه آمریکا به سمت به رسمیت شناختن حقوق سیاه‌پوستان پیش می‌رود اما در بدنه سیاسی اقدامی برای بهبود شرایط فعالیت مدنی سیاهان صورت نمی‌گیرد. به‌ همین دلیل بود که تلاش‌ها برای کاهش بودجه‌های پلیس یا آموزش نیروهای نظامی و انتظامی در آمریکا راه به‌ جایی نبرد. هم‌اینک اما تعداد زیادی از مردم ایالات‌متحده بر این باورند که با عبور موج احساسی قتل جورج فلوید در آمریکا و روی کار آمدن دموکرات‌ها، دوباره مسائل مرتبط با سیاه‌پوستان به حاشیه رانده ‌شده و امیدی به ایجاد تغییرات در سال آینده یا سال‌های بعد از آن نیز وجود نداشته و یا بسیار کم شده ‌است. همین امر باعث می‌شود تا انتظار داشت در صورت وقوع خشونتی جدید از سوی پلیس علیه سیاه‌پوستان، جامعه آمریکا دوباره این آتش زیر خاکستر را به انفجاری عظیم تبدیل کند. 

 

* اوج‌گیری کرونا و مرگ چندجانبه‌گرایی بین‌المللی 

با وجود اینکه تصور می‌شد پاندمی کرونا به عاملی برای همکاری‌های بین‌المللی و نزدیک‌تر شدن بیشتر کشورها به یکدیگر تبدیل شود اما گذشت ۲ سال از این بحران و وارد شدن دنیا به سومین سال حکمرانی کرونا بر جهان، نشان داد نباید چندان هم به همکاری‌های چندجانبه بین‌المللی برای مقابله با بیماری‌های واگیردار مانند کرونا امیدوار بود. با گذشت ۲ سال از آغاز شیوع کرونا، هنوز هم مسائل سیاسی حرف اول را در مساله فروش و توزیع واکسن در جهان می‌زند. ویروس کرونا تا زمانی‌که تمام کشورهای دنیا به مرحله قطعی در مقابله با این ویروس نرسند و تعداد زیادی از مردمان‌شان را واکسینه نکنند، همچنان بر جهان حکمفرمایی خواهد کرد. با این ‌حال نگاهی به فعالیت‌ها و عملکرد قدرت‌های بزرگ نشان می‌دهد آنها نه‌تنها در داخل کشورهای خود نتوانستند مردم را برای زدن واکسن قانع سازند، بلکه در توزیع واکسن نیز مسائل سیاسی را بر مسائل حمایت از بشریت اولویت داده‌اند. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود دنیا در سال 2022 میلادی نیز کم‌وبیش با کرونا و تبعات آن درگیر باشد. اگر بشریت در سال 2022 شانس بیاورد، سویه‌های جدید کرونا مانند اُمیکرون کم‌کم با جهش‌های پی‌درپی تضعیف‌ شده و بعد از مدتی از شدت آن کاسته می‌شود اما اگر این شانس با انسان یار نباشد، انتظار می‌رود دنیا تا سالیان آینده مجبور به تطابق دادن خود با شرایط کرونایی شود و به زندگی تحت شرایط پاندمی‌های مختلف عادت کند. 

 

* خروج آمریکا از افغانستان 

خروج فضاحت‌بار نیروهای آمریکایی از افغانستان در سال 2021 که آن را با خروج نیروهای آمریکایی از «سایگون» ویتنام نیز مقایسه کردند، یکی از نقاط عطف تاریخ آمریکا بوده و تا سال‌ها با افکار عمومی دنیا همراه خواهد بود. ایالات‌‌متحده اگرچه از سال 2011 به‌ دنبال خروج از افغانستان بود اما به دلیل شکست خود در پروسه دولت- ملت‌سازی در این کشور یا حتی تشکیل حکومتی که بتواند امنیت مردمش را تضمین کرده و اقتصاد آنها را تامین کند، شکست خورد. این شکست منجر به قدرت گرفتن بیش ‌از پیش طالبان در افغانستان شد و همان‌طور که در ماه آگوست سال گذشته میلادی مشاهده شد، طالبان توانست در بسیاری از شهرهای افغانستان بدون حتی شلیک یک گلوله، کنترل اوضاع را در دست گرفته و بعد براحتی وارد کابل شود. شکست آمریکا در افغانستان، مساله حضور نیروهای آمریکایی در منطقه را بیش ‌از پیش پررنگ کرد. گرچه خروج آمریکا از افغانستان دلیل اصلی تمایل مردم عراق برای خروج زودتر نیروهای آمریکایی از این کشور نبود اما تاثیرگذاری این خروج بر افکار عمومی باعث شد حضور آمریکا در سایر کشورهای منطقه نیز مورد سوال جدی قرار گرفته و قدرت آمریکا در دنیا زیر سوال برود. گرچه سیاستمداران آمریکایی تلاش دارند اینگونه وانمود کنند که ضرورت نگاه به شرق آنها را وادار کرده تا از منطقه غرب آسیا خارج شوند اما ماجرای خروج از افغانستان و همچنین تلاش عراق برای خارج کردن نیروهای نظامی آمریکا از این کشور، نشان داد مردم و افکار عمومی در منطقه غرب آسیا خود را برای زیستن در کشورهای‌شان بدون حضور آمریکا در منطقه آماده کرده‌اند و از این مساله استقبال می‌کنند. خروج آمریکا از افغانستان و عراق تبعات زیادی خواهد داشت و اثرات آن تا سال‌ها بعد نیز بر سیستم سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در ایالات‌‌متحده و همچنین نوع نگاه مردم دنیا به این کشور ادامه خواهد داشت. 

 

* اتفاقات منطقه شیخ جراح و عملیات «شمشیر قدس»

اگر در طول سالیان گذشته رژیم صهیونیستی همواره با موشک‌های حماس یا درگیری در مرزهایش با غزه روبه‌رو بود، سال 2021 سالی بود که رژیم صهیونیستی در داخل سرزمین‌های اشغالی با اعراب ساکن در منطقه درگیر شد. این درگیری‌ها که از محل قدس شرقی و محله شیخ جراح آغاز شد، در نهایت با واکنش مردم غزه نیز روبه‌رو شد و حماس طی عملیاتی با نام شمشیر  قدس به اقدامات رژیم صهیونیستی پاسخ و نشان داد فلسطینیان در هر کجای سرزمین‌های اشغالی یا کرانه باختری و غزه حضور داشته باشند، باز هم از حقوق یکدیگر درباره داشتن حق زندگی در فلسطین حمایت خواهند کرد. نمایش هیجان‌انگیز و پرغرور شلیک موشک‌های حماس به سمت شهرک‌های صهیونیستی که تصاویر آن در بسیاری از رسانه‌های جهان منتشر شد نشان ‌داد اقدامات ظالمانه رژیم صهیونیستی حتی در داخل مرزهایی که برای خودش تصور کرده ‌است نیز بی‌پاسخ نخواهد ماند. 

 

* جهان نگران تغییرات آب‌وهوایی 

یکی از اتفاقاتی که در سال 2021 توجه افکار عمومی در سراسر جهان را به خود جلب کرد، آتش‌سوزی‌های وسیع در بخش‌های مختلف جهان از ‌جمله آمریکا و کشورهای اروپایی مانند یونان یا اسپانیا بود. هجمه عظیم آتش‌سوزی‌ها و گرمای بی‌سابقه نشان داد مساله تغییرات آب‌وهوایی مساله‌ای جدی است که باید باعث ایجاد نگرانی‌های جدی در عرصه سیاست‌گذاری جهانی شود. بازگشت دولت آمریکا به توافق آب‌وهوایی پاریس نشان داد نمی‌توان با سیاست و چشم‌پوشی از حقایق علمی آینده، دنیا را در معرض تهدید و خطر قرار داد. با این ‌حال برگزاری اجلاس تغییرات آب‌وهوایی در سال 2021 و وعده‌هایی که کشورهای مختلف درباره مقابله با آلاینده‌ها مطرح کرده‌اند، نشان می‌دهد با وجود خطر قریب‌الوقوعی که برای کل دنیا در این باره وجود دارد، هنوز هم قدرت‌های جهانی حاضر نیستند اقداماتی بنیادین و همراه با شتاب برای مقابله با این بحران انجام دهند و تلاش دارند به‌جای آن رو به سرزنش یکدیگر آورده و تقصیر وضعیت موجود را بر گردن دیگری بیندازند. به نظر می‌رسد این مساله در سال جدید (۲۰۲۲) نیز ادامه پیدا خواهد کرد و در تابستان با گرمی هوا احتمالا بحث‌های جدی‌تری در این باره پیش خواهد آمد. 

 

* درگیری آمریکا در ۲ جبهه روسیه و چین

 نگاهی به فعالیت‌های دولت بایدن در مقابله با چین و روسیه نشان می‌دهد دولت ایالات‌متحده در حال گشودن جبهه‌ای دوجانبه علیه چین و روسیه در دنیاست. جبهه گشوده شده علیه چین غیر از مسائل اقتصادی و جنگ تجاری که پایه‌های آن در دولت ترامپ بنا نهاده شد، قرار است به تهدیدات نظامی نیز منجر شود. سیاست ابهام ایالات‌متحده در برخورد با مساله تایوان این روزها قرار است دچار تغییرات جدی شود و کارشناسان کاخ‌سفید در حال بررسی این موضوع هستند که آیا می‌توانند سیاست ابهام آمریکا را در این باره دچار تغییر کرده و به‌ وضوح بیان کنند که آیا در صورت مقابله چین با تایوان از لحاظ نظامی به کمک تایوان می‌روند یا نه. در روسیه نیز مساله احتمال حمله به اوکراین به مساله‌ای جدی در سال 2021 تبدیل شد. آمریکا که قصد داشت از این مساله به نفع منافع ملی خود و البته گسترش ناتو به سمت شرق استفاده کند، مسکو را تهدید کرد که در صورت انجام هر گونه حمله نظامی علیه اوکراین، روسیه را با تحریم‌های شدید مواجه خواهد کرد. با این ‌حال مسکو تاکنون اعلام کرده قصدی برای حمله به اوکراین ندارد و باید دید ایجاد بحران در روابط روسیه و آمریکا آیا می‌تواند به نفع دولت بایدن باشد یا نه. 

 

* ادامه بحران مهاجران

 با خروج آمریکا از افغانستان و افتادن این کشور به دست طالبان، مساله بحران مهاجران دوباره به مساله روز روابط بین‌الملل تبدیل شد؛ مساله افغانستان و مهاجران آن تنها مساله اصلی در این ‌میان نبود. میزان مهاجران از کشورهای حوزه غرب آسیا در سال 2021 بالا رفت و در عین ‌حال بحران مهاجران در مرزهای جنوبی آمریکا نیز به گرهی بازنشدنی در امنیت ملی این کشور تبدیل شد. عملکرد منفی بایدن در بحث مهاجرانی که به سمت مرزهای جنوبی آمریکا می‌روند باعث شده‌ است سیاست‌گذاری درستی در این زمینه وجود نداشته باشد و این بحران در سال‌های آینده نیز همچنان با آمریکا همراه خواهد بود. در حوزه اروپایی نیز به دلیل سیاست‌های غرب در منطقه غرب آسیا بحران مهاجران همچنان ادامه پیدا کرده و کشورهای اروپایی را بیش از پیش به جان هم می‌اندازد. در همین باره برخی تحلیلگران اروپایی بر این عقیده‌اند که باید منتظر خروج تعداد بیشتری از کشورهای اروپایی از اتحادیه اروپایی بود و همه مسائل ریشه در بحران مهاجران و همچنین قدرت یافتن گروه‌های راست‌گرا در اروپا دارد. 

 

* افزایش رقابت‌های فضایی بین کشورهای مختلف  

در سال 2021 برای اولین‌بار بخش خصوصی وارد میدان رقابت‌های فضایی در جهان شد. رقابت کشورها برای رسیدن به فضا در جهت نشان‌دادن قدرت فضایی‌شان در سال 2021، تبدیل به رقابت ثروتمندان برای گردش فضایی و ایجاد گردشگری فضایی در دنیا شد. در عین‌ حال شکایت چین از ۳۰ هزار ماهواره استارلینک که توسط شرکت ایلان ماسک به اطراف زمین فرستاده ‌شده، نشان داد رقابت‌های فضایی تنها در فرستادن انسان به فضا خلاصه نشده و رقابت‌های ماهواره‌ای را نیز در پی خواهد داشت. بعد از حدود ۶ دهه از نخستین زمانی ‌که یک انسان پای خود را به ماه گذاشت، به‌نظر می‌رسد در چند سال آینده شاهد ایجاد رقابت جدی برای فرستادن انسان به فضا، بویژه استقرار در ماه باشیم. انتقال تلسکوپ جیمز وب به بیرون از جو زمین نیز می‌تواند موجب اکتشاف‌های بسیار جالب‌ توجه و جدیدی در عرصه فضایی شود. همه اینها نشان می‌دهد سال 2022 را می‌توان سال خوبی برای عرصه گسترش علم بشریت درباره فضایی که در آن زندگی می‌کند، دانست اما در عین ‌حال رقابت‌های فضایی می‌تواند منجر به دشمنی‌ها در سیاره زمین نیز شده و کار را به مجامع و محاکم بین‌المللی بکشاند. 

 

* رقابت ارزهای دیجیتال 

به‌احتمال زیاد با توجه با توجه به رقابت‌های شکل‌گرفته بین ارزهای دیجیتال برای حکمرانی اقتصادی در فضای سایبری، به‌نظر می‌رسد در سال 2022 مهم‌ترین مساله اقتصادی دنیا چگونگی حکمرانی و حاکمیت داشتن بر ارزهای بین‌المللی باشد. بسیاری از بانک‌های مرکزی در کشورهای مختلف دنیا در سال گذشته میلادی اعلام کردند قصد دارند ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین را به‌ عنوان پول رسمی مورد پذیرش قرار دهند، از همین ‌رو به ‌نظر می‌رسد ارزهای دیجیتال به موضوعی مهم در روابط بین‌الملل تبدیل خواهد شد. اهمیت ارزهای دیجیتال و استخراج آنها به‌حدی است که می‌توان گفت با استفاده درست از آنها می‌توان بسیاری از تحریم‌های یکجانبه آمریکایی را دور ‌زده یا سیستمی اقتصادی به وجود آورد که چندان شاهد حاکمیت آمریکا بر خود نخواهد بود. برگزاری اجلاس‌ها و گردهمایی‌های بین‌المللی حتی برگزاری مسابقات بین‌المللی ماننده المپیک ۲۰۲۲ می‌تواند به محلی برای گسترش استفاده از رمز ارزها تبدیل شود. تلاش ایالات‌متحده برای اعمال حاکمیت خود بر ارزهای دیجیتال نیز ادامه خواهد داشت و تلاش می‌شود در عرصه فضای سایبری نیز اقتصاد و حاکمیت آن در دست ایالات‌متحده باقی بماند. 

 

* افزایش چالش‌ها در فضای سایبری 

در ۲ سال گذشته دنیا شاهد افزایش میزان حملات سایبری به زیرساخت‌های کشورهای مختلف بود. استفاده از فضای سایبری جهت ضربه زدن به منافع ملی کشور از مدت‌ها پیش مورد استفاده قرار می‌گرفته است اما در طول سال‌های 2020 و 2021 این مساله به یک مساله حیاتی در تامین امنیت ملی کشورها، بویژه آمریکا تبدیل شد. هدف قرار دادن زیرساخت توزیع بنزین در برخی ایالت‌های آمریکا در سال گذشته میلادی باعث شد دولت ایالات‌متحده به‌دنبال ایجاد راهکاری جدی برای مقابله با این تهدیدات باشد. در عین ‌حال به ‌نظر می‌رسد وجود نداشتن قانونی بین‌المللی جهت برخورد با حملات سایبری باعث می‌شود بسیاری از بازیگران بین‌المللی به سمت استفاده از این نوع حملات علیه مواضع کشورهای مخالف خود بروند و این مساله در سال جدید میلادی نیز می‌تواند باعث شکل‌گیری برخی ائتلاف‌ها علیه تعدادی از کشورها یا شکل‌گیری حملات گسترده به زیرساخت‌های چند کشور خاص شود، البته به دلیل استفاده تمام کشورها از این نوع حملات، به‌نظر نمی‌رسد عزمی برای قانون‌مند کردن فعالیت‌ها در فضای مجازی و همچنین ایجاد حقوق فضای سایبری در دنیا وجود داشته باشد و این مساله سال‌ به‌ سال بر وخامت اوضاع در فضای مجازی و همچنین حمله به زیرساخت‌های کشورهای مختلف می‌افزاید.

به دنبال بارش‌های سیل‌آسای روزهای گذشته در بیشتر استان‌های کشور که به طغیان رودخانه‌ها، آبگرفتگی معابر، مسدود شدن برخی راه‌های مواصلاتی و ورود جریان آب به برخی منازل در شهرهای جنوبی منجر شده است، سازمان هواشناسی هشدار داد بارندگی‌ها همچنان ادمه دارد و تقریبا تمام استان‌های کشور در روزهای آینده با بارش شدید برف و باران مواجه خواهند شد. تا جایی که میزان بارش‌ها در برخی مناطق جنوبی از جمله بوشهر، 150 تا 200 میلیمتر پیش‌بینی شده است. به گزارش «وطن‌امروز»، سازمان هواشناسی دیروز با صدور هشدار« قرمز» به تشدید و تداوم فعالیت سامانه بارشی در روزهای آینده، تاکید و اعلام کرد اغلب استان‌های کشور این هفته با بارش شدید نزولات جوی روبه‌رو می‌شوند و احتمال جاری شدن سیل در برخی مناطق و از بین رفتن مزارع و... دور از ذهن نیست. البته شدت بارش‌ها در 3-2 روز اخیر در استان‌های جنوب و جنوب شرقی موجب شد تا در برخی مناطق چون چابهار 250 میلیمتر بارش ثبت و رکورد 40 ساله بارندگی شکسته شود. به زیر آب رفتن منازل در بخشی از مناطق شهرستان کنارک و بارش برف تا حدود نیم متر در استان‌های چهارمحال‌وبختیاری و کهگیلویه‌وبویراحمد، مرگ دلخراش کودک 8ساله بر اثر بارش‌های سیل‌آسا در هرمزگان، مسدود شدن راه‌های ارتباطی در مناطق کوهستانی، طغیان رودخانه‌ها، جاری شدن سیلاب و گرفتار شدن ده‌ها دستگاه خودرو در جاده‌ها و قطع برق 30 روستا در هرمزگان بخشی از حوادثی است که به دلیل شدت بارش‌ها در چند روز اخیر در کشور گزارش شده است. 

 

* آسمان همه استان‌ها از امروز بارانی می‌شود

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از بارندگی در اکثر نقاط کشور در هفته جاری خبر داد و درباره پیش‌بینی هواشناسی طی ۵ روز آینده اظهار کرد: بارش‌ها از دیروز ۱۱ دی در برخی استان‌ها چون هرمزگان، بوشهر، فارس، کرمان و سیستان‌وبلوچستان شروع شده و ادامه دارد. صادق ضیاییان افزود:‌ امروز یکشنبه نیز گستره بارش بتدریج کل کشور ‌جز نوار شمالی که بارش پراکنده دارد را فرا می‌گیرد. وی با اشاره به بارش‌های پراکنده در شمال غرب کشور گفت: دوشنبه (۱۳دی‌ماه) بارش در سطح کشور، جز شمال غرب که بارش پراکنده دارد، ادامه خواهد داشت. ضیاییان در ادامه اظهار کرد: سه‌شنبه (۱۴دی‌ماه) عمده بارش‌ها در جنوب شرق کشور، شامل شرق هرمزگان و جنوب استان‌های کرمان و سیستان‌و‌بلوچستان پیش‌بینی می‌شود و در برخی نقاط شمال غرب، غرب، جنوب غرب، مرکز و شرق کشور و سواحل مرکزی و غربی دریای خزر نیز بارش پراکنده رخ می‌دهد. وی افزود: چهارشنبه (۱۵ دی‌ماه) نیز در برخی مناطق واقع در شرق، جنوب شرق و سواحل مرکزی دریای خزر بارش پراکنده رخ می‌دهد. طی این ۵ روز بارش‌ها در مناطق سردسیر و مرتفع استان‌های یاد شده به شکل برف خواهد بود. به گفته ضیاییان تا دوشنبه ۱۳ دی بارش‌ها در برخی مناطق استان‌های واقع در نیمه جنوبی کشور بویژه در بوشهر، کهگیلویه‌وبویراحمد، فارس، هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی و جنوب اصفهان سنگین و با رعدوبرق و وزش باد شدید و احتمال ریزش تگرگ همراه خواهد بود. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا در ادامه اظهار کرد: دیروز یکشنبه و دوشنبه در مناطقی از سیستان‌وبلوچستان و کرمان وزش باد خیلی شدید با احتمال گرد و خاک رخ می‌دهد. وی افزود: طی ۵ روز آینده خلیج‌فارس، تنگه هرمز و دریای عمان به تناوب مواج و توفانی است و یکشنبه 12 درجه دمای هوا در استان‌های ساحلی دریای خزر افزایش می‌یابد و از دوشنبه با نفوذ جریانات شمالی، به‌ طور محسوسی کاهش خواهد یافت. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره وضعیت جوی تهران طی ۲ روز آینده اظهار کرد: آسمان تهران یکشنبه کمی ابری تا نیمه‌ابری همراه با غبار محلی و گاهی وزش باد و اواخر وقت بارش پراکنده با حداقل دمای ۳ و حداکثر دمای۱۰ درجه سانتیگراد و طی دوشنبه نیمه‌ابری تا ابری و در بعضی ساعت‌ها همراه با بارش باران و وزش باد با حداقل دمای ۳ و حداکثر دمای ۹ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود. ضیاییان افزود: ۱۲ دی‌ (امروز) بندرعباس با دمای ۲۳ و ۲۱ درجه سانتیگراد گرم‌ترین و تبریز با دمای ۱- و یک درجه سانتیگراد سردترین مراکز استان‌ کشور خواهد بود. 

 

* هشدار «قرمز» هواشناسی درباره بارش شدید باران و احتمال وقوع «سیل»

سازمان هواشناسی نسبت به بارش شدید باران در استان‌های جنوب کشور و سیلابی شدن مسیل‌ها و طغیان رودخانه‌ها هشدار داد. سازمان هواشناسی با صدور هشدار قرمز با اشاره به تشدید و تداوم فعالیت سامانه بارشی آورده است: یکشنبه ۱۲ دی بارش شدید باران و تداوم آن همراه با وقوع رعد و برق و ریزش تگرگ و وزش باد شدید در استان‌های بوشهر، هرمزگان، جنوب کرمان و فارس پیش‌بینی می‌شود. از مخاطرات حاکمیت این شرایط جوی به سیلابی شدن مسیل‌ها و طغیان رودخانه‌ها، آبگرفتگی گسترده معابر شهری، امکان آبگرفتگی منازل در مناطق مستعد، جاری شدن روان‌آب، اختلال در تردد، لغزندگی و کاهش دید در جاده‌ها، احتمال تخریب پل و مسدود شدن جاده‌ها و وارد شدن خسارت به محصولات کشاورزی می‌توان اشاره کرد. سامان هواشناسی نسبت به اجتناب از توقف، تردد و جمع‌آوری تجهیزات در حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌ها، اجتناب از سفر و تردد در جاده‌ها، عدم تردد در خیابان‌های واقع در مسیل‌ها، پاکسازی کانال‌ها و آبراهه‌ها، بازگشایی دهانه پل‌ها، پاکسازی آب‌روهای منازل، عدم جابجایی عشایر کوچ‌رو، جمع‌آوری دام‌ها از حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌ها، آمادگی راهداری‌ها، فرمانداری‌ها و سایر دستگاه‌های امدادی برای مقابله با رخداد خسارات احتمالی سیل و آبگرفتگی توصیه می‌کند. سازمان هواشناسی با صدور هشدار قرمز رنگ دیگری با اشاره به احتمال وارد شدن خسارت به محصولات و ادوات کشاورزی آورده است: به صاحبان مزارع و باغات پاکسازی انهار در مزارع و باغات، بویژه سبزی و صیفی‌جات که در مرحله داشت هستند در استان‌های بوشهر، هرمزگان و سیستان‌و‌بلوچستان، تسریع در برداشت ذرت سیلویی و دانه‌ای در استان هرمزگان و پنبه شهرستان حاجی‌آباد، تسریع در برداشت صیفی‌جات و گوجه فرنگی در جنوب استان فارس، تسریع در برداشت مرکبات، ذرت و پنبه استان فارس، در نظر گرفتن تمهیدات لازم در مزارع سیب زمینی و پیاز استان کرمان جهت جلوگیری از آبگرفتگی، بویژه در شهرستان ارزوئیه و تسریع در انتقال محصولات برداشت شده به انبارها مانند ذرت در استان سیستان‌و‌بلوچستان توصیه می‌کند. صاحبان سالن‌های پرورش قارچ، گلخانه و انبار کنترل رطوبت انبارها با توجه به افزایش رطوبت، جهت جلوگیری از خسارت بیماری‌های قارچی و بسته نگه‌داشتن دریچه‌های گلخانه‌ها و سالن‌ها، صاحبان سالن‌های مرغداری و دامداری جلوگیری از نفوذ روان‌آب به داخل سالن‌ها و انتقال علوفه دامداری‌ها به مکان مسقف را مد نظر قرار دهند. سازمان هواشناسی به صاحبان استخرهای پرورش ماهی کنترل دریچه‌های ورودی و خروجی آب استخرها و تنظیم ارتفاع آب، خودداری از انجام عملیات صید ماهی به دلیل گل‌آلود بودن مسیر استخرها و به عشایر و زنبورداران تغذیه کمکی کلونی‌ها جهت زمستان‌گذرانی، عدم تردد دام‌ها در ارتفاعات و انتقال آنها به مکان مسقف و به صاحبان ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی انتقال همه ماشین‌آلات کشاورزی به مکان مناسب و عدم تردد در مزارع را توصیه می‌کند. 

به‌ گزارش ایسنا، هشدار قرمز رنگ بالاترین سطح هشدار است که در آن پیش‌بینی می‌شود یک پدیده جوی خسارت‌های وسیعی به دنبال داشته باشد. از این‌رو سازمان هواشناسی با صدور هشدار قرمز به دستگاه‌های مختلف اعلام می‌کند وارد عمل شوند و اقداماتی را برای کاهش خسارات وقوع پدیده‌های جوی انجام دهند.

 

* فوت کودک ۸ ساله بر اثر بارش‌های سیل‌آسا در هرمزگان

بارش‌های اخیر علاوه بر خسارت به منازل و مزارع، باعث مرگ یک کودک 8 ساله در استان هرمزگان شد. مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان از جان‌ باختن یک کودک به دلیل غرق شدن در سیلاب خبر داد. مهرداد حسن‌زاده اظهار داشت: متاسفانه در بارندگی‌های جمعه دهم دی یک کودک ۸ ساله به دلیل غرق‌ شدن جان خود را در بخش مرکزی بندرعباس از دست داد. وی در ادامه افزود: بارندگی و تگرگ خسارات بسیاری به مزارع بخش‌های شمیل، تخت و مرکزی بندرعباس وارد کرده‌ است که هم‌اکنون در حال ارزیابی خسارات هستیم. مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان تصریح کرد: بارندگی منجر به قطعی برق ۳۰ روستا در استان شده بود که با تلاش‌ پرسنل اداره برق، برق آنها نیز وصل شده است. وی اضافه کرد: هم‌اکنون به دلیل طغیان رودخانه‌های فصلی، راه بشاگرد به جاسک و بشاگرد به میناب مسدود شده است که منتظر فروکش کردن آب در این مناطق هستیم تا راه ارتباطی بازگشایی شود. حسن‌زاده اظهار کرد: سامانه قوی بارشی که چند روزی است هشدارهای آن داده می‌شود از غرب استان و شهرستان پارسیان وارد هرمزگان خواهد شد و کل استان را در برخواهد گرفت؛ سامانه قبلی هم که وارد استان شده است همچنان به ‌کار خود ادامه می‌دهد، بنابراین لازم است مردم توجه بیشتری به هشدارها داشته باشند. 

 

* بارندگی چابهار رکورد ۴۰ ساله را شکست

شدت بارش ‌ها در برخی از مناطق کشور رکورد شکست. مقدار بارش شهر تیس تا به امروز ۱۴۰ میلیمتر بوده و این در حالی است که بیشترین بارش باران در این شهر با ۸۸ میلیمتر مربوط به ۱۵ بهمن ۱۳۹۷ است. مدیرکل هواشناسی سیستان‌وبلوچستان با اشاره به بارش‌های سنگین چند روز اخیر در جنوب استان گفت: چابهار رکورد بیشترین مقدار بارش خود را طی ۴۰ سال اخیر با 8/144میلی‌متر شکست. محسن حیدری دیروز اظهار داشت: در حالی ‌که شهر چابهار از سال ۱۳۶۱ تاکنون حداکثر بارش خود را در تاریخ ۱۶ دی‌ماه ۱۳۸۶ با 14/107 میلیمتر در یک روز تجربه کرده اما این مقدار در چند روز اخیر با افزایش ۳۵ درصدی به 8/144میلیمتر رسیده است. مدیرکل هواشناسی سیستان‌و‌بلوچستان ضمن ارائه آمار بارش شهر تیس نیز افزود: شهر تیس، سومین شهر پربارش استان از این قاعده مستثنا نیست و رکورد بارشی خود را طی ۱۸ سال گذشته با افزایش ۵۹ درصدی بارش شکسته است. حیدری در پایان افزود: امیدواریم بارش‌های اخیر و پیش رو در هفته آینده، باعث کاهش اثرات خشکسالی و تقویت منابع آبی استان شود.

***

گروه سیاسی: رهبر حکیم انقلاب اسلامی صبح  روز گذشته در دیدار خانواده سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی و تنی چند از همرزمان او، «صدق» و «اخلاص» را خلاصه و نماد و نمایه مکتب سلیمانی خواندند و با اشاره به الگو شدن حاج‌قاسم در میان جوانان منطقه، افزودند: سلیمانی عزیز، ملی‌ترین و امتی‌ترین شخصیت ایران و دنیای اسلام بوده و هست.

به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، رهبر انقلاب، شهادت سردار سلیمانی را حادثه‌ای ملی و حادثه بین‌الملل اسلامی برشمردند و افزودند: بزرگداشت مردمی و مبتکرانه حاج‌قاسم در سراسر ایران نشان‌دهنده‌ پیشرو بودن ملت در قدرشناسی از این شهید والامقام است. ایشان با استناد به آیات متعدد قرآن کریم گفتند: صدق و اخلاص، جوهره و شکل‌دهنده مکتب سلیمانی است که هم زندگی و هم شهادت او را پربرکت ساخت و کیفیت شهادت او نیز، به فضل الهی حجت را بر همه بندگان خدا و دشمنان اسلام تمام کرد. حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای پایبندی و وفاداری کاملا صادقانه سردار سلیمانی به عهدی که با پروردگار بسته بود و تعامل از سر صدق حاج‌قاسم با امام و آرمان‌های اسلام و انقلاب را مایه برکت فعالیت‌های سردار سلیمانی خواندند و افزودند: سردار عزیز ملت ایران، رنج مجاهدت در راه آرمان‌ها را با همه وجود تحمل می‌کرد و با کمال دقت و در همه عمر به وظایف خود در قبال ملت ایران و امت اسلامی وفادار بود.

ایشان با انتقاد از کسانی که خواسته یا ناخواسته خط دشمن در ترویج دوگانه دروغین «ملت و امت» را دنبال می‌کنند، گفتند: حاج‌قاسم ثابت کرد می‌توان ملی‌ترین و در عین حال امتی‌ترین بود. رهبر انقلاب با اشاره به حضور ده‌ها میلیونی ملت در تشییع پیکر مطهر سردار افزودند: این واقعیت نشان می‌دهد حاج‌قاسم ملی‌ترین چهره بوده و هست، ضمن اینکه نفوذ روزافزون یاد و نام او در دنیای اسلام اثبات می‌کند سلیمانی عزیز، امتی‌ترین چهره دنیای اسلام نیز بوده و هست.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، حاج‌قاسم را مظهر تلاش و کار خستگی‌ناپذیر و حیرت‌انگیز برشمردند و افزودند: سردار قهرمان ملت ایران، در همه کارها و فعالیت‌های بی‌پایانش در حد تحسین‌برانگیزی از شجاعت و شهامت و در عین حال عقلانیت برخوردار بود و ضمن شناخت دقیق از دشمن و امکانات و ابزارهایش، بدون ذره‌ای بیم، با قدرت و تدبیر وارد میدان مقابله می‌شد و کارهای اعجاب‌انگیزی انجام می‌داد.ایشان تحسین ملت از شجاعت سردار سلیمانی را از جمله نتایج صدق حاج‌قاسم در وفاداری به عهد الهی خواندند.

رهبر انقلاب، «اخلاص و کار برای خدا» را ویژگی دیگر شهید سلیمانی و مایه برکت بی‌بدیل در کار او دانستند و افزودند: او از دیده شدن فرار می‌کرد و اهل تظاهر و لاف‌زنی نبود و آن تشییع ده‌ها میلیونی و رواج نام و یاد او در جهان، اولین پاداش و جزای الهی به اخلاص او در دنیا بود.

ایشان با اشاره به تبدیل شدن شهید سلیمانی به الگو و قهرمان جوانان دنیای اسلام و منطقه، گفتند: امروز سلیمانی در منطقه ما نماد امید، اعتماد‌به‌نفس، رشادت و رمز استقامت و پیروزی است و همچنان‌که برخی به‌درستی گفته‌اند، «شهید» سلیمانی برای دشمنانش خطرناک‌تر از «سردار» سلیمانی است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: دشمنان خیال می‌کردند با شهادت سلیمانی، ابومهدی و دیگر همراهان ایشان، کار تمام خواهد شد اما امروز به برکت آن خون عزیز و مظلومانه، آمریکا از افغانستان فرار کرده است، در عراق ناچار به تظاهر به خروج و اعلام نقش مستشاری و بدون حضور نظامی است که البته برادران عراقی باید با هوشیاری این مساله را دنبال کنند، در یمن و لبنان جبهه مقاومت رو به پیشرفت است، در سوریه، دشمن زمینگیر و بدون امید به آینده است، و در مجموع جریان مقاومت و ضداستکباری در منطقه، امروز از 2 سال قبل، پررونق‌تر، شاداب‌تر و امیدوارتر در حال کار و حرکت است. رهبر انقلاب با نقل نمونه‌ای از برخورد عمیقاً مهربانانه شهید سلیمانی با فرزندان شهدا، خاطرنشان کردند: آن شهید عزیز با آن روحیه عطوف در مقابل خانواده شهدا، در مقابل اشرار و مفسدان داخلی و خارجی چنان قاطع و باشدت بود که حتی خبر حضورش در یک منطقه، روحیه دشمن را نابود می‌کرد.

ایشان برخورد حذفی مستکبران با شهید سلیمانی در فضای مجازی را نشانه ترس آنها حتی از اسم شهید و واهمه‌شان از رواج و تکثیر آن الگوی گرانسنگ دانستند و گفتند: در دنیای امروز، فضای مجازی زیر کلید مستکبران است و این واقعیت باید مسؤولان فضای مجازی کشور را نیز هوشیار کند تا به ‌نحوی عمل کنند که دشمن نتواند به هر شکل و هر جا که اراده کرد، در فضای مجازی برخورد کند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای شهید سلیمانی را یک واقعیت ماندنی و تا ابد زنده خواندند و افزودند: قاتلان او همچون ترامپ و امثال آن، جزو فراموش‌شدگان تاریخ خواهند بود و در زباله‌دان تاریخ گم و گور می‌شوند، البته پس از آنکه تقاص جنایت دنیوی خود را پس بدهند.

رهبر انقلاب با تحسین فعالیت‌های خانواده، همرزمان و دوستان شهید سلیمانی بویژه سردار قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در دنبال کردن و به پیش بردن خط مبارک مقاومت، گفتند: خداوند به کسانی که در راه اراده و اهداف او حرکت کنند، وعده دفاع و نصرت داده است و این وعده امیدبخش شامل حال ملت ایران خواهد بود. 

پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، خانم زینب سلیمانی فرزند شهید و مسؤول بنیاد شهید سلیمانی گزارشی از فعالیت‌های این بنیاد و همچنین اقدامات انجام‌شده در ستاد مردمی بزرگداشت دومین سالگرد شهدای مقاومت بیان کرد.

همچنین سردار سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شهید سلیمانی را حقیقتی جاری، جوشان و الهام‌بخش برای جوانان امت اسلامی برشمرد و افزود: دشمن با آن جنایت به دنبال خاموش کردن نور مقاومت بود ولی اعجاز خون آن شهیدان پرافتخار موجب پیشرفت مقاومت و عقب زدن دشمن در همه جبهه‌های درگیری شد.

***

غلامرضا منتظری*: در تاریخ سیاسی و اجتماعی کشورمان چهره‌های مختلفی مانند یک ستاره درخشیده‌اند که هم در زمان حیات خود روشنی‌بخش راه بودند و هم پس از عروج‌شان. 

حاج‌قاسم سلیمانی چهره‌ای بود که پس از شهادت، مکتبش شکوفا شد و گل‌برگ دفتر زندگی‌اش از سوی مقام معظم رهبری به عنوان «مکتب حاج‌قاسم» مطرح شد؛ رهبر معظم انقلاب فقط به ۲ نفر عنوان مکتب دادند که نفر اول حضرت امام خمینی(ره)‌ و دیگری هم حاج‌قاسم سلیمانی بودند. وقتی می‌گوییم «مکتب» معنایش آن است که بناست نقشه زندگی در ابعاد مختلف باشد که این موضوع نشان‌دهنده جامعیت فرد در حوزه‌‌های متعدد است؛ جامعیت حاج‌‌قاسم سلیمانی اسباب وحشت دشمنان را فراهم کرد و قلمرو تأثیرگذاری او در مقیاس ملی و بین‌المللی در دشمنان خوف عظیمی را به وجود آورد که چشم دیدن او را نداشتند. 

وقتی تبر تیز ترور بر قامت رسای چهره‌های خاص فرود می‌آید، نشانه اوج وحشت و درماندگی و هراس جبهه مقابل و مخالف اندیشه دینی ما است؛ حاج‌قاسم سلیمانی با شهادت خود جهان اسلام بویژه جبهه مقاومت را وارد مرحله نوینی کرد؛ او توانست اجزای پراکنده جبهه مقاومت را منسجم کند و این اقدام برای استکبار گران تمام شد، چرا که آنها هیچگاه انسجام مسلمانان را دوست ندارند. اخلاق و منش حاج‌قاسم قلب‌ها را به هم پیوند‌ زده و راهبردهایش هم راهگشا بود. ضمن اینکه نقشه‌های دشمنان را افشا می‌کرد لذا آنها نتوانستند حاج‌قاسم را تحمل کنند و با وجود اینکه می‌دانستند ترور این سردار بزرگ اسلام برای آنها هزینه سنگینی دارد اما دست به این کار زدند؛ عظمت حاج‌قاسم سلیمانی آنجاست که حتی سرسخت‌ترین دشمنانش هم می‌گویند او دشمن ما اما قابل تحسین بود لذا این نکته حائز اهمیت است. باید هر سال مرور کنیم چقدر مکتب حاج‌قاسم سلیمانی سرلوحه زندگی ما قرار گرفته است؛ حاج‌قاسم سلیمانی معتقد بود هزینه مقاومت کمتر از هزینه سازش است؛ آیا باید ببینیم ما اینگونه هستیم؟ زیرا مکتب فقط شعار نیست؛ حاج‌قاسم معتقد بود باید همگی به استحکام عمود خیمه ولایت بیندیشیم؛ آیا ما اینگونه هستیم؟

راه عزت و سربلندی ما استمرار مسیر عزت‌بخش حاج‌قاسم سلیمانی است و این امر اتفاق نمی‌افتد؛ مگر اینکه از کلام به عمل تبدیل شود.

* نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس

محمد اسماعیلی*:  وقتی صحبت از مردم‌سالاری دینی به میان می‌آید، یعنی مردم رکن اصلی و تعیین‌کننده یک حکومت دینی هستند و تهیه پیوست رسانه‌ای یکی از تجلیات احترام به مردم در زمان اجرای طرح‌ها و اقدامات ملی است. 

این در حالی است که همه کارشناسان بر این نکته اتفاق نظر دارند که وقتی پای مردم در اجرای طرح‌های ملی در میان است، طبیعتا باید مردم از طریق رسانه‌ها به صورت کامل در جریان کم و کیف اجرای طرح قرار گیرند و این همان چیزی است که امروز آن را پیوست رسانه‌ای می‌نامند. 

به عبارت ساده‌تر اگر مردم در جریان اجرای طرحی که با معیشت و زندگی آنها سر و کار دارد، قرار نگیرند، طبیعتا نمی‌توان انتظار داشت در مراحل مختلف اجرای طرح، همکاری و همدلی لازم را داشته باشند. 

 به همین خاطر است که اهمیت طراحی یک پیوست رسانه‌ای برای یک طرح ملی چه‌بسا از خود طرح نیز مهم‌تر باشد. 

تهیه پیوست رسانه‌ای در دنیای امروز با مشکلات زیادی همراه است که مهم‌ترین آن تنوع و تکثر زاید‌الوصف رسانه‌هاست که باعث نرسیدن تولیدات رسانه‌ای به مخاطبان است.  از آنجا که در این فرصت کوتاه امکان ذکر جزئیات و الزامات یک پیوست رسانه‌ای وجود ندارد، تنها به گزاره‌هایی درباره باید‌ها و نباید‌های پیوست رسانه‌ای اشاره می‌کنیم و از متولیان و مسؤولان محترم درخواست می‌کنیم برای کامل‌تر شدن دانش خود در این زمینه به آثار مختلفی که به قلم اساتید این حوزه به رشته تحریر درآمده است، مراجعه کنند. 

برای تهیه یک پیوست رسانه‌ای باید از همه اشکال و قالب‌های رسانه‌ای موجود از جمله تهیه موشن‌گرافی، مصاحبه‌های تخصصی، گفت‌وگوهای ویژه خبری، گزارشات تحقیقی، کاریکاتور، طنز، مصاحبه‌های مردمی و حتی در صورت نیاز، فیلم و سریال نیز استفاده کرد. 

در شرایط فعلی که مردم زندگی خود را در کنار گوشی‌های تلفن همراه سپری می‌کنند و هر لحظه فضای مجازی عرصه را بر رسانه‌های سنتی تنگ‌تر می‌کند، همه تولیدات رسانه‌ای باید نسخه مناسب برای توزیع در فضای مجازی را داشته باشند. برای تهیه یک پیوست رسانه‌ای تاثیرگذار باید از خبره‌ترین و حرفه‌ای‌ترین عوامل رسانه‌ای استفاده کرد و کارهای غیرحرفه‌ای و ضعیف نمی‌تواند به عنوان پیوست رسانه‌ای تلقی شود. 

پیوست رسانه‌ای هر طرح بستگی کامل به وسعت و اهمیت طرح دارد به طوری که به هر نسبت که طرح فراگیرتر و مهم‌تر باشد، به همان نسبت نیز باید پیوست رسانه‌ای از قوام و قدرت بیشتری برخوردار باشد. 

برای مثال یکی از دلایل موفقیت طرحی چون هدفمند کردن یارانه‌ها که در دولت دهم اجرا شد، مرهون همراهی و تلاش بی‌وقفه رسانه ملی بود. 

پیوست رسانه‌ای باید دارای زمان‌بندی دقیق و مناسبی باشد و چه ‌بسا لازم باشد مدت‌ها قبل از شروع طرح و از ابتدایی‌ترین مراحل طرح تا پایان اجرای طرح، تولیدات مناسب رسانه‌ای در جامعه هدف توزیع شود. 

در تهیه پیوست رسانه‌ای باید از همه ظرفیت‌های موجود کشور استفاده کرد که در این میان مشارکت شخصیت‌های محبوب شامل هنرمندان، ورزشکاران، شخصیت‌های علمی و فرهنگی و حتی مسؤولان ارشد نظام در آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. 

در تهیه پیوست رسانه‌ای همیشه باید جایی برای مخالفان طرح نیز وجود داشته باشد تا از این طریق ایرادات و اشکالات طرح بیان و برطرف شود و مردم نیز خود را در محاصره یک طیف فکری خاص احساس نکنند. 

در تهیه پیوست رسانه‌ای همیشه باید گوشه چشمی به میهمانان ناخوانده یعنی شبکه‌های معاند داشت و به صورت مداوم شبهات و شیطنت‌های مطرح شده از سوی این شبکه‌ها توسط کارشناسان پاسخ داده شود. 

در پایان بر این نکته تأکید می‌کنم که در شرایطی هستیم که در همه عرصه‌های کشور، تحولات و تغییرات چشمگیری در جریان است و دستگاه‌های اجرایی کشور باید بتوانند در کنار همه طرح‌ها و فعالیت‌های خود، بنا به فراخور اقداماتی که انجام می‌دهند، پیوست‌های رسانه‌ای مناسب تهیه و تولید کنند.  فراموش نکنیم سرلوحه همه فعالیت‌های رسانه‌ای دشمن، مایوس و ناامید کردن مردم است و تهیه پیوست‌های رسانه‌ای گامی مؤثر در امید‌آفرینی در کشور محسوب می‌شود. 

* کارشناس مسائل سیاسی

حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر: اعوذبالله من الشیطان الرجیم/ بسم‌الله الرحمن الرحیم / مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا

از مؤمنان کسانی هستند که به آنچه بر آن با خدا پیمان بستند صادقانه وفا کردند، برخی از آنان پیمان‌شان را به انجام رساندند و به شرف شهادت نایل شدند و برخی از آنان شهادت را انتظار می‌برند و هیچ تغییر و تبدیلی در پیمان‌شان نداده‌اند (احزاب / ۲۳).

هر کدام از ما تاکنون بارها این آیه را دیده و خوانده‌ایم، بویژه در سال‌های اخیر که شهدای ما شهدای خاص‌تری شده‌اند. بارها در سخنرانی‌های‌مان، در استوری‌های‌مان، در معرفی صفحات مجازی‌مان و در خیلی موقعیت‌های دیگر که قرار بوده خودمان را وصل کنیم به شهدا، این آیه را استفاده کرده‌ایم. عموما هم تأکیدمان بر این بخش آیه بوده است: «فَمِنْهُم من قَضَى نَحْبَهُ». این بخش از آیه همان است که پرده از آرزوی قلبی همه ما برمی‌دارد؛ شهادت. با گفتن این بخش بیشتر حس‌وحال شهدا را پیدا می‌کنیم و حق هم همین است. اما در این آیه عجیب ۳ گزاره دیگر هم مطرح است که کمتر به آن توجه کرده‌ایم؛ «صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا ‌الله ... وَمِنْهُم مَّن یَنتَظِرُ ... وَ مَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا». اتفاقا می‌شود گفت برای ما که مانده‌ایم این ۳ ‌بخش از آیه باید مهم‌تر هم باشد، چرا که در حقیقت شرایط و مقدمات رسیدن به بخش اصلی که همان نایل شدن به فیض شهادت است، محسوب می‌شوند. وقتی سیره عملی شهدا بویژه شهدای ۱5-۱0 سال اخیر را مطالعه می‌کنیم، می‌بینیم تنها ویژگی این شهدا این است که ابتدا خود را در ۳ ‌بخش دیگر آیه تعریف کرده‌اند و آنگاه روزی به فیض شهادت رسیده‌اند. 

آنها با خدا عهد بسته‌اند، در این عهد خود تبدیل و تغییری نمی‌دهند و در ادامه جزو آنهایی می‌شوند که منتظر شهادتند. اما این عهد چیست؟ دوباره باید برگردیم به سیره همین شهدای بزرگ. از شهید شهریاری بگیریم تا سیدالشهدای مقاومت، شهید سلیمانی همگی در شرایطی شهید شده‌اند که به‌وجهی از وجوه اعتلای نظام مشغول بوده‌اند. ممکن است عرصه مشغولیت آنها حتی تقابل مستقیم با دشمن هم نداشته باشد اما همین که تلاش‌شان برای اعلای کلمه‌الله - که همان جمهوری اسلامی است – بوده، کافی ‌است تا دشمن آنها را به‌ شهادت برساند. جهان، جهان تقابل جبهه ‌الله و جبهه شیطان است. هر کس به اعتلای جبهه ‌الله کمک کند، مصداق «رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللهَ» است؛ چه در عرصه علم و فناوری باشد، چه در عرصه علوم انسانی و جهاد تبیین و چه در عرصه دفاعی. در چنین تقابلی همه ابنای بشر حضور دارند. هیچ کس هم بی‌طرف نیست. البته مقدماتی هم لازم است. برای پی ‌بردن به این مقدمات هم باید دوباره مروری بر سیره عملی شهدا داشته باشیم. مطالعه حیات حاج‌قاسم این مقدمات را بیشتر برای ‌ما باز می‌کند؛ ایشان از ابتدای پیروزی انقلاب عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شده و در ادامه در هر عرصه‌ای که انقلاب بنای ورود داشته جزو افراد ثابت و پای کار است. از ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۸ به فاصله ۴۱ سال این شهید عزیز، حتی یک روز هم دست از جهاد برنداشته و در اهداف خود مصداق «ما بدلوا تبدیلا» بوده است. ۴۱سال جهاد و مبارزه، هر روز در گوشه‌ای از جهان اسلام. به‌واسطه همین صبر و پایداری بر هدف است که او به ‌دست خود شیطان به شهادت می‌رسد؛ اتفاقی که برای دیگر شهدای ما رخ نداد. جهاد حاج‌قاسم با دشمن، جهادی کاملا آگاهانه و برگرفته از عاشورا بود. وقتی صحبت‌های او را می‌شنویم که خطاب به آمریکا می‌گوید: «ما را از چه می‌ترسانی؟ بپرس! ما ملت شهادتیم، ما ملت امام حسینیم ...» ابعاد این آگاهی تاریخی و معرفت به‌ جهاد برای ما بیشتر و بهتر باز می‌شود. متوجه می‌شویم که او همواره خود و دیگر مؤمنان را در سپاه حسین(ع) می‌بیند و همین باعث شده تا جزو «من ینتظر» باشد. این جهاد آگاهانه و تاریخ‌آگاهی نخستین ویژگی حاج‌قاسم است. در ذیل این تقابل حاج‌قاسم

۲ راهبرد اصلی را دنبال می‌کند؛ تقویت جبهه خودی و تضعیف جبهه دشمن. با نگاهی به ابعاد فعالیت‌های او برای پیاده‌سازی راهبرد «تقویت جبهه خودی» حتی اسرار برخی رفتارهای سیاسی حاج‌قاسم هم برای‌مان روشن می‌شود. حاج‌قاسم رو به‌ دشمن و پشت به میهن ایستاده است. از هرچه در مقابل اوست برائت می‌جوید و از آن طرف با هر چه در پشت سر است، ولایت (همبستگی) دارد. از همین گذرگاه به دومین ویژگی بارز حاج‌قاسم می‌رسیم؛ ولایت‌پذیری. رهبر معظم انقلاب ۲ بعد اصلی برای ولایت ذکر می‌کنند: همبستگی یک انسان مؤمن نسبت به دیگر مؤمنان و همبستگی فکری، روحی و جسمی انسان مؤمن با ولی زمان. با بررسی سیره عملی حاج‌قاسم متوجه می‌شویم او در هر ۲ بعد ولایت به ‌مرحله بالا و تقریبا دست‌نیافتنی می‌رسد. مردمی بودن، بی‌ادعا بودن، متواضع بودن و نگاه دینی و انقلابی به آدم‌ها، ویژگی‌هایی‌است که حاج‌قاسم دارد و نشان همبستگی‌اش با دیگر مؤمنان است. تشییع میلیونی پیکر او در شهرهای مختلف و کهکشانی از مردم که دور او ایجاد شد، نشان می‌دهد اتفاقا مردم به این نگاه حاج‌قاسم پاسخ داده‌اند و او را یکی از خودشان می‌دانند که در مقابل دشمن ایستاده است. اما در بعد تبعیت و ارتباط روحی، فکری و جسمی با ولی زمان هم او خود بهتر توضیح می‌دهد؛ آنجا که می‌گوید: «... از شئون عاقبت بخیری تبعیت از ولایت فقیه است که در روز قیامت این را خواهید دید...» 1.

در خاطراتی هم که همرزمان حاج‌قاسم عزیز تعریف می‌کنند این نکته از شاخص‌ترین ویژگی‌های او دیده می‌شود. در نظام شیعی، تبعیت یک امر سلسله‌ مراتبی

است و او همه این مراتب را طی کرده است. 

این سیره عملی حاج‌قاسم است که نشان می‌دهد او قبل از آنکه به فیض شهادت برسد خود را در خیل شهدا تعریف کرده و انتظار پیوستن به آنها را می‌کشیده است؛ بدون اینکه کوچک‌ترین تغییر و تبدیلی در عهد خود با خدا ایجاد کند؛ «یا لیتنا کنا معه و نفوز معه فوز عظیما».

---------------------------------------

پی‌نوشت

1- ویژگی‌های عملی حاج‌قاسم به نقل از سردار مقدم‌فر- خبرگزاری تسنیم- 8 دی 1400